Midye Dolma’nın Tarihi
Midye Dolma’nın Tarihi
Son yıllarda popüler olan ve iştahla yediğimiz midye dolmalar uzun senelerdir bir sokak lezzeti. Herkes Midye Dolma’nın tarihi merak ediyor. Midye dolma, deniz kabuklusundan yapılan yemekler ve mezeler ülkemiz mutfağına Bizans mutfağından geçmiş. Bir Rum mezesi olan midye dolma atıştırmalığı için Balıkhane Nazırı Ali Rıza Bey bahsetmiştir. Kendisi balıkçıların bu midyeleri denizden çıkardığı ve usta aşçılar tarafından hazırlanarak kendisine bir miktar gönderildiğini söylemektedir. 19. Yüzyılda midye dolma Osmanlı mutfağına ait önemli atıştırmalıklardan bir tanesiydi.
Osmanlı’da midye Dolmacıların genel olarak Ermeni kökenli oldukları yazmaktadır. Hatta halk arasında bu lezzet Ermeni mezesi olarak da bilinmiştir. Bu lezzet genel olarak camekan içerisinde tencerelerde Çingeneler ve Ermeniler tarafından satılmıştır. Midyenin çinko içerdiği duyulunca tombaladaki deyim uyarlanarak çinkosuz kalmayalım esprisi de geliştirilmiş.
Midye Dolma'nın tarihi hakkında bilinmesi gereken o zamanlardan beri genel olarak tablalara dizilerek satılmasıydı. Midye dolma o zamanda beri tablalara dizilerek satılmaya devam ediyor.
Midye Dolma Nasıl Hazırlanır?
Midye Dolma’nın tarihi araştırılırken en çok merak edilen midye dolmanın nasıl yapıldığı. Çok seven ama para gittiği için istediği kadar yiyemeyen kişiler için midye dolmanın nasıl yapıldığını anlatacağız.
Midye dolma için limon suyu ya da limon, 50 tane kabuklu midye, 1 su bardağı zeytinyağı gerekiyor. Midyenin iç pilavı için 2 su bardağı pirinç, soğan, dolmalık fıstık, kuş üzümü, şeker, zeytinyağı ve çeşitli baharatlar gerekiyor.
Midyelerin içi yıkanıp temizlendikten sonra, İlk olarak midyelerin uç kısımları bıçağın ucuyla açılmalıdır. Tüylü kısımlar temizlendikten sonra on beş dakika kadar suda bekletilmelidir. Su çıkarıldıktan sonra bir yandan da iç pilavı hazırlanması gerekiyor. Malzemeler yavaş yavaş ilave edilerek iç pilavı hazırlanır. Sonra midyelerin her birine bir çorba kaşığı kadar iç pilavı koyulmaya başlanır. Sonra midye kapaklarından kapatılıp tencereye dizilir. Üstlerine zeytinyağıyla sıcak su gezdirilmelidir. Yaklaşık yirmi beş dakika kısık ateşte pişirildikten sonra üstlerine limon suyu ilave edilmelidir. Midye dolmalar bu şekilde servise hazır haldedir.
Midye Dolmalar Günümüzde Nasıl Tüketiliyor?
Bir sokak atıştırmalığı olarak midye dolma son yıllarda oldukça popüler oldu. İstanbul Beşiktaş’ta bir midyecide uzun sıralar oluşuyor. İnsanlar midye dolma yemek için buraya akın ediyorlar. Bu satışlar popüler olunca midye dolmaların ülkemizdeki tüketimi de arttı. Limon suyuyla yenmesi oldukça lezzetli olan midye dolma ülkemizin birçok yerinde satılıyor. Ancak burada dikkat edilmesi gereken midye dolmanın sağlıklı ve bilindik yerlerden alınmasıdır. Kalitesiz ve ucuz görünen midye dolmalar temiz değildirler ve sağlığa zararlı olabilirler. Bu yüzden tanıdık olan ve temiz midye yapan yerlerden alınmalıdır.
Midye Dolma’nın tarihi daha önce de bahsettiğimiz gibi aslında Bizans’a kadar gidiyor. Osmanlı’da bu lezzet devam ettirilmiş ve günümüze kadar gelmiş.
Midye Dolma Satıcılarının Çoğu Neden Mardinli?
Esasen söz konusu olan Ermeni tarzındaki midye dolmadır. 19. Asırda İstanbul’da Türk kadınları da midye dolma yemeği yapıyorlardı. Fakat yine de midye dolma işlerinde, Rum ve Ermeni topluluklarından sonra İstanbul’a Mardin yöresinden göç etmiş Süryanilerin katkısı önemlidir. Bu kişiler hem midyeyi çıkarmada hem de midye iç pilavı hazırlamada oldukça ustadırlar.
Osmanlı’nın son zamanlarında geçimini midye dolma satarak sağlayan birçok Mardinli Süryani vardı. Herkesin fark ettiği gibi günümüzde de birçok midyecinin Mardinli olduğu fark ediliyor. Midye Dolma’nın tarihi açısından bu beklenilir bir durumdur. Mardinli Süryaniler uzun sürelerdir midye dolma işini ustalıkla yapıyorlar.